Nghịch cảnh

         Có lẽ rất nhiều người đã trải qua nghịch cảnh. Dù bất kể là vấn đề gì, chắc chắn công việc, cuộc sống cùng những mối quan hệ của bạn đều bị ảnh hưởng rất tiêu cực. Tôi sẽ mô tả lại trường hợp của mình, những thứ mình chịu đựng trong cùng một thời điểm, những tình tiết tăng nặng, cụ thể hơn là những cú bồi từ hoàn cảnh làm cho khó khăn nhân lên gấp bội. Nếu bạn chưa từng trải qua có thể bạn cho rằng tôi nói quá. Bạn có biết khi đang viết những dòng này, tôi đang ở trạng thái gì không? Có lẽ tôi đã cố gắng để mô tả chân thực mà vẫn lịch sự về hoàn cảnh, dù đó không phải là tất cả. Dường như vẫn cần chút thời gian chứ không chỉ dựa trên câu chữ để người đọc có thể hiểu gần chính xác nhất, thật khó để tiếp nhận một tin tức trong một hoàn cảnh ngập tràn những phủ nhận.

       Vậy nghịch cảnh mà tôi phải trải qua là gì? Đó là một năm rất đặc biệt, khi tôi đang trong quá trình điều trị chứng trầm cảm, rối loạn lo âu và nhiều lúc mất kiểm soát cảm xúc. Có thể nói rằng không có một phút giây nào trong một ngày mà tôi sống không dưới ảnh hưởng của một loại thuốc ngủ hay thuốc an thần nào. Cho nên tôi cố gắng đưa ra quyết định hoặc giao tiếp bên ngoài vào thời điểm ít chịu tác dụng của thuốc nhất. Đầu tiên tôi không tin rằng mình đã bị bệnh, vì vẫn có thể học và làm việc. Nhưng rồi khi đọc nhiều bài viết trên báo, tôi phát hiện ra rằng có rất nhiều người hàng ngày vẫn làm việc và vẫn chống chọi với căn bệnh trầm cảm, nó cứ len lỏi dần, nặng dần cho đến khi bộc lộ hẳn ra ngoài. Có lẽ đối với tôi, mắc một căn bệnh về nội tạng sẽ đỡ hơn mắc bệnh về thần kinh, nó là nơi điều khiển tâm trí bạn. Bộ não dường như quá tải và nhiều lúc muốn nổ tung. Bạn không thể kiểm soát được nó và phải nhờ đến sự trợ giúp của thuốc. Mỗi lần căng thẳng tăng lên, nhịp tim tăng, hơi thở dồn dập, mắt nóng bừng, cảm xúc dâng đầy các giác quan như muốn tràn ra ngoài. Tai luôn vang vọng những âm thanh tồi tệ, nghe như xuất phát từ địa ngục. Thậm chí ngay cả lúc ngủ, chân tay tôi cũng nhức mỏi dù đêm nào cũng phải có thuốc ngủ. Khi tôi ngồi một mình nơi yên tĩnh và vắng vẻ, tôi đã xác định được chính xác trạng thái này. Đó là lúc tôi biết mình cần đến thuốc ngay, trước khi não bộ mất đi các chức năng quan trọng của nó, mọi thứ sẽ trở thành vô nghĩa.

         Đó là lý do tại sao khủng bố tinh thần chủ động có thể đẩy một người vào nơi mà trong mắt bệnh nhân, bác sỹ là người duy nhất không bình thường, là hoàn toàn khả thi chứ không phải chỉ tồn tại trên phim ảnh. Thế nhưng công việc của tôi lại chủ yếu liên quan trí óc, cộng thêm việc học nâng cao đúng thời điểm khiến tình trạng stress cứ giảm rồi lại tăng không ngừng. Trừ khi bạn dừng lại một phần như lời khuyên của người thân và bạn bè. Nhưng cuối cùng tôi đưa ra một quyết định, vẫn học và làm việc, để biết mình đang sống, để cảm giác thời gian của mình không trôi qua trong lãng phí.

          Mọi thứ không chỉ có vậy, căn bệnh suy nghĩ tiêu cực và lặp lại nguy hiểm thế nào. Tôi đã đọc rất nhiều về triệu chứng này, thật tầm phào nhưng lại là thực tế. Nhưng khi đã khám và mua thuốc uống, tôi đã phó mặc bệnh tật của mình cho thuốc thang. Đúng là thuốc đã làm chức năng của nó, nhưng tôi quên rằng đó là căn bệnh về tâm thần, bạn cần có sự điều trị về tâm lý. Và tôi đã bỏ quên điều này, để nó nặng lên, tích tụ dần, và khi rơi vào tình huống căng thẳng cao độ đột ngột, nó đã mất kiểm soát. Thật ra nó không có gì khó hiểu, nếu bạn vừa nghe một từ nào đó, từ một người hay trên đài, tivi, báo chí…, nó có thể xuất hiện trong đầu bạn, nhưng đơn giản là vụt qua như sao chổi. Nhưng với người có bệnh, nó lặp đi lặp lại, liên tục.  Và khi nó lặp lại liên tục, đó là cả một vấn đề.

         Thật không may, họa vô đơn chí, khi khó khăn thì hoàn cảnh thường bồi thêm những nhát dao khiến mọi thứ càng trở nên nặng nề hơn. Căn bệnh cúm do virus tấn công vào đúng thời điểm không thể tránh được. Bạn hãy hỏi người trầm cảm, họ thấy ra sao? Bạn cũng có thể hỏi những người từng trải qua việc nhiễm covid, xem lúc đó họ lo lắng đến mức nào? Và bạn hãy hình dung tôi trong trạng thái kết hợp cả hai, rất khó có ai đã rơi vào hoàn cảnh tương tự như thế. Đó là nghịch cảnh, dường như bạn chịu sự tấn công từ vô vàn các virus ở khắp mọi thời điểm. Dấu hiệu của rối loạn lo âu và loạn thần sẽ xảy ra nhiều hơn khi bạn làm việc liên tục và mức độ căng thẳng tăng lên. Khi đó, bạn rất khó kiểm soát được cảm xúc của mình nếu như có điều gì kích động. Tức là trạng thái xuất hiện những dòng suy nghĩ tiêu cực hoàn toàn bị động, không có chủ đích, không hề mong muốn. Bạn như biến thành một người khác, tôi tự hỏi rằng có phải lúc đó bộ não của tôi đã bị lạc đường, những suy nghĩ trong khoảng thời gian đó là thực sự vô nghĩa và không có bất cứ sự kết nối nào. Tôi đã thất vọng và khắc nghiệt với bản thân mình, nhưng rồi tôi chợt nhận ra, mình thật dại dột khi không thương lấy chính mình. Bởi vì ngay cả khi bạn tự chỉ trích mình, bạn cũng sẽ bị những kẻ phản diện tạo ra cái đuôi vô hình và bôi xấu.

        Ở thời điểm đó, tôi có một cơ thể kiệt quệ về thể chất và tinh thần, vì phải đối phó với covid và hàng tá loại virus xứng danh cô, dì, chú, bác, ông, bà của covid tấn công cùng lúc. Covid có thể cần một khoảng thời gian mới có biến thể mới, nhưng một số loại virus thì biến đổi liên tục, theo mọi hướng, và y học không thể kịp điều phối ra loại thuốc có thể khắc chế được mỗi biến thể trước khi nó lại tiếp tục biến đổi. Thật khó để mô tả cho người đọc hiểu được, bao quanh bạn nếu không là sương mù thì chắc chắn là màn đêm.

         Có lẽ phải chân thực hơn, vì như tôi đã nói, nếu chúng ta cứ ngại va vào cái này hay cái kia, hay làm giảm mức độ vấn đề, thì người đọc không thể hiểu hết bản chất sự việc, từ đó họ sẽ thấy hành vi và lời nói của mình có nguyên nhân không phù hợp hoặc mình đã hành xử thái quá. Như một triết gia đã từng nói, những kẻ phản diện không vì bạn lịch sự, bao dung, độ lượng mà đối xử với bạn tốt hơn. Ngược lại, sự độ lượng của bạn có thể được xem là tín hiệu cho sự yếu đuối và nhu nhươc và sai lầm. Điều này kích thích những kẻ ưa bày đặt thị phi táo bạo hơn trong thái độ và hành vi. Vấn đề là bạn làm vậy để làm gì? Ai cũng hiểu chẳng dẫn đến điều gì tốt đẹp cả. Không phải cả thế giới này đều là nạn nhân. Những lời khuyên kỳ quái của kẻ A, những hành xử quái đản của kẻ B, tại sao lại đổ lỗi cho người C? Giống như dàn đồng ca hỗn hợp đủ thứ âm thanh tạp nham mà không theo một bản nhạc nào, không được đào tạo về nhạc lý, không có chỉ đạo của nhạc trưởng.

        Tôi chợt nhớ ra có một ví dụ đơn giản nhưng rất thực tế như thế này. Một nhà sản xuất dược phẩm đưa ra một loại thuốc giải độc gan, đăng ký cái tên nhạy cảm, dễ gây nhầm lẫn và hơi nguy hiểm là BIA. Đột nhiên vào một ngày nọ của năm thứ bao nhiêu đó sau Công nguyên, một kẻ quảng cáo trên mạng không có bất cứ mối quan hệ nào với nhà sản xuất lại muốn quảng cáo hộ họ, nói rằng thuốc BIA có thể chống đau đầu, đưa ra vài nhân vật có tên, tuổi địa chỉ chính xác, quay clip xác nhận họ đã khỏi bệnh đau đầu nhờ uống thuốc BIA, cắt ghép lời nói của nhà sản xuất, tráo đổi ý nghĩa của người nói và đưa lời nói ra khỏi hoàn cảnh đích thực. Chú ý rằng quá trình “quảng cáo hộ” này nhà sản xuất không hề mảy may hay biết gì. Người tiêu dùng tin sái cổ, mua về uống nhưng chẳng thấy tác dụng đâu. Họ quay sang chỉ trích nhà sản xuất, chứ không phải kẻ quảng cáo. Nhưng không ai trong số những người tiêu dùng đã từng nghe thấy nhà sản xuất nói rằng thuốc BIA có thể chữa khỏi bệnh đau đầu. Vậy lỗi ở ai ? Là ở kẻ quảng cáo đã đưa ra thông tin dối trá, là ở sự cả tin của người tiêu dùng. Tất nhiên, những tên, tuổi, clip quá ấn tượng đã thúc đẩy niềm tin của họ, vì nó được đạo diễn quá đạt. Không tin sao được. Những ai chịu hậu quả ? Là người tiêu dùng và nhà sản xuất, là túi tiền của người tiêu dùng và danh dự của nhà sản xuất. Bạn có thể hiểu vấn đề của nhà sản xuất thuốc BIA không?